Feliĉa Esperanto Tago!

Happy Esperanto Day! Today, December 15th, is World Esperanto Day, or Zamenhof Day, when Esperantists across the world celebrate the birthday of the language’s creator, L. L. Zamenhof. Yes, Esperanto was invented by a single individual back in 1878. To mark the occasion, we have interviewed CRI’s Esperanto editor Shanshan (an interview that was conducted solely in Esperanto, no less). She told us how useful the language has been in her life, teaches us some special phrases, and comments on the questionable dominance of English as a world language. Read on, you might learn something.

What exactly is Esperanto? How would you describe it?
Esperanto was created by Dr. Zamenhof in 1887, based on the Indo-European and Latin languages. When Zamenhof was first published in the language, he called himself "Esperanto" as the pen name, which has the meaning of "people with hope." After a while successors took it as the name of the language "Esperanto" to remember the creator. Green squares are its emblem. Esperanto is an international auxiliary language, which aims to help people freely communicate. It is neutral and is not intended to replace national languages. In my opinion, Esperanto is a normal language like English, German, Chinese and others, and is not a special, mysterious, incomprehensible and "terrible" language. It is a bridge between different nations and cultures.

Kion ekzakte estas Esperanto? Kiel vi priskribus ĝin?
Esperanto estis kreita de doktoro Zamenhof en 1887 sur la bazo de la hindeŭropaj kaj latinaj lingvoj. Kiam Zamenhof unuafoje publikigis la lingvon, li nomis sin “Esperanto” kiel la plumnomo, kiu havas la sencon de “homo kun espero”. Post ne longe posteuloj prenis ĝin kiel la nomon de la lingvo “Esperanto” por memorigi la kreinto. Verda stalo estas ĝia emblemo. Esperanto estas internacia helpa lingvo, kiu celas helpi homojn diverslandajn libere interkomunikiĝi. Ĝi estas neŭtrala kaj tute ne celas anstataŭi la naciajn lingvojn. Laŭ mi, Esperanto estas normala lingvo kiel la angla, germana, ĉina kaj aliaj, kaj tute ne estas speciala, mistera, nekomprenebla kaj “terura”. Ĝi estas ponto inter malsamaj nacioj kaj kulturoj.

For how long have you been speaking Esperanto?
More than nine years.

Kiom da tempo vi parolis Esperanton?
Pli ol 9 jaroj.

Why did you start to learn it?
From 2001 to 2005, I studied in China Communications University. Initially I learned the Italian language, and in September 2003, I turned to Esperanto, succeeded in the examinations of Esperanto-Writing of China Radio International, which recruited workers from our university. In 2005, after I graduated, I started working in the Esperanto-Writing of China Radio International as translator and reporter.

Kial vi komencis lerni ĝin?
De 2001 ĝis 2005 mi studis en Ĉina Komunika Universitato. Komence mi lernis la italan lingvon, kaj en septembro 2003 mi turnis min al Esperanto, sukcesinte en la ekzamenoj de Esperanto-Redakcio de Ĉina Radio Internacia, kiu varbis laborantojn el nia universitato. En 2005, diplomiĝinte, mi eklaboris en la Esperanto-Redakcio de Ĉina Radio Internacia kiel parolistino kaj raportistino.

What language is most similar to Esperanto?
Spanish.

Kiu lingvo estas plej simila al Esperanto?
La hispana.

Is there anyone who cannot learn Esperanto? Why?
Only you can stop your learning of Esperanto. If you want, we all can, even the blind. There are blind Esperantists.

Ĉu estas iu kiu ne povas ellerni Esperanton? Kial?
Nur vi mem povas ĉesigi vian lernadon de Esperanto. Se vi volas, ĉiuj povas, eĉ blinduloj. Ekzistas blindulaj esperantistoj.

Given the pre-eminence of English as an "international language," do we still need Esperanto?
Firstly, I do not think that the English language is the "international language". It is a language widely spoken today. Why do people have to speak English not only in Great Britain and the United States, but also in China, Africa, Germany, France and other countries? Why do speakers of the English language do not speak our languages? That is about linguistic equality. The English "phenomenon" is not fair, and in fact it is a cultural invasion of the linguistic powers of the US, Great Britain and other countries, who speak English. Foreign people can never speak as well as natives. However, Esperanto is completely different. It is the second language for all. It is neutral, fair and equal.

Pro la elstareco de la angla kiel "internacia lingvo", ĉu ni ankoraŭ bezonas Esperanton?
Unue, mi ne pensas, ke la angla lingvo estas “internacia lingvo”. Ĝi estas lingvo vaste parolata nuntempe. Kial oni devas paroli la anglan ne nur en Britio kaj Usono, sed ankaŭ en Ĉinio, Afriko, Germanio, Francio kaj aliaj landoj? Kial la parolantoj de la angla lingvo ne parolas niajn lingvojn? Tio ja temas pri la lingva egaleco. La angla fenomeno tute ne estas justa, kaj ĝi fakte estas kultura invado de la lingvaj potencoj de Usonoo, Britio kaj aliaj landoj, kiuj parolas la anglan. Alilandaj homoj neniam povas paroli tiel bone kiel indiĝenoj. Tamen Esperanto estas tute malsama. Ĝi estas la dua lingvo por ĉiuj. Ĝi estas neŭtrala, justa kaj egala.

What will you do for Zamenhof Day?
I plan to make a special program for the day.

Kion vi faros por Zamenhofa tago?
Mi planas fari specialan programeron por la tago.

How many Esperanto speakers are there in China?
It is difficult to estimate and still we not have a precise number. In the '80s of the last century, more than 400 thousand Chinese learned Esperanto. Then the Chinese thirsted to know the outside world and energetically learned foreign languages. That was the most prosperous period of Esperanto in China.

Kiom da Esperanto-parolantoj estas en Ĉinio?
Estas malfacile kalkulebla kaj ankoraŭ ne havas precizan nombron. En la 80-aj jaroj de la pasinta jarcento, pli ol 400 mil ĉinoj lernis Esperanton. Tiam la ĉinoj soifis koni la eksteran mondon kaj energie lernis fremdlandajn lingvojn. Tio estis la plej prospera periodo de Esperanto en Ĉinio.

When has speaking Esperanto come in handy in your life (outside of work)?
In July of 2004, I spoke Esperanto with foreign Esperanto speakers. For the 89th World Congress in Beijing, my classmates and I were recruited as volunteers for the conference. When I actually saw more than 2,000 people from nearly 60 countries happily chatting and communicating in one language, I was extremely touched. Indeed, in that moment, I learned to love the language. After that, I accepted comrades from different countries who are visiting Beijing. And also I was warmly welcomed by foreign Esperantists, when I visited their countries. In addition, I personally have a lot of friends in various parts of the world and often contact them through the Internet.

Kiam estas parolata Esperanto en oportuna okazo en via vivo (ekstere de laboro)?
Julie de 2004 mi unauafoje parolis Esperanton kun fremdlandaj Esperanto-parolantoj. Ĉar tiam okazis la 89-a Universala Kongreso en Pekino, mi kaj miaj samklasanoj estis varbitaj kiel volontuloj de la kongreso. Kiam mi propraokule vidis, ke pli ol 2000 homoj el preskaŭ 60 landoj ĝoje babilis kaj komunikiĝis per unu lingvo, mi estis ege kortuŝita. Ja en tiu momento, mi ekamis la lingvon. Post tio, mi tempoaltempe akceptas samideanojn el malsamaj landoj, kiuj vizitas Pekinon. Kaj ankaŭ mi estis varme akceptata de alilandaj esperantistoj, kiam mi vizitis iliajn landojn. Krome, mi persone havas multajn amikojn en diversaj partoj de la mondo kaj ofte okunikiĝas kun ili per la interreto.

How many people listen to CRI Esperanto broadcasts?
Difficult to estimate. However, our site has visits of about 100,000 people every month, and sometimes more than 150,000. And each month we receive more than 100 letters and messages from dozens of countries.

Kiom da homoj aŭskultas CRI Esperanto-elsendojn?
Malfacile kalkulebla. Tamen nian retejon vizitas ĉirkaŭ 100 mil homoj ĉiu-monate, kaj iam plej eĉ 150 mil. Kaj ĉiu-monte ni ricevas pli ol 100 leterojn kaj mesaĝojn el dekoj da landoj.

How many people are in CRI’s Esperanto section?
Fourteen.

Kiom da homoj estas en CRI Esperanto-Sekcio?
14.

Why does CRI even have an Esperanto station? How did it come about?
In the '50s and '60s of the last century, because of military and political reasons, radio in China in English, French, Russian, and other languages were surrounded by Western countries. People outside China didi not know what really happened in our country. The former Chinese station decided that we should start Esperanto broadcasting to display true Chinese voice. Thus was founded the Esperanto-writing of China Radio International.

Kial CRI eĉ havas Esperantan stacidomo? Kiel ĝi venis sur?
En la 50-aj kaj 60-aj jaroj de la pasinta jarcento, pro militaj kaj politikaj kialoj, la radioprogramoj de Ĉinio en la angla, franca, rusa kaj aliaj lingvoj estis baritaj de okcidentaj landoj. Homoj ekster Ĉinio ne konis kion vere okazis en nia lando. La tiama ĉinaj ŝtatgvidantoj decidis, ke ni devas malfermi la Esperanto-elsendon por elmontri veran ĉinan voĉon. Tial fondiĝis la Esperanto-redakcio de Ĉina Radio Internacia.

Pick a famous saying or two, and teach us how to say them in Esperanto.
English: When the cat is away, the mice will play.
Esperanto: Kiam kato promenas, la musoj festenas.
English: The frog in the well knows nothing of the great ocean.
Esperanto: En puto la rano ne scias pri la oceano.

Many thanks to Google for adding Esperanto to Google Translate. Apologies to Esperantists worldwide.